Waken, slapen en dromen zijn drie bewustzijnstoestanden

Vonkjes van verstand

Hoe vreemd het ook klinkt, in ons lichaam en hoofd vonkt het voortdurend. Cellen die deze elektriciteit opwekken noemen we neuronen. Neuronen kunnen door stroomstootjes met elkaar communiceren. Zo staan de verschillende hersenfuncties met elkaar in verbinding en is er een voortdurende uitwisseling van informatie tussen ons lichaam en ons hoofd mogelijk. Een neuron noemen we ook wel een zenuwcel. Ons zenuwstelsel is dus eigenlijk een vonkend elektriciteitsnetwerk dat als een world wide web razendsnel informatie kan uitwisselen. Ons brein is in deze vergelijking de elektriciteitscentrale of ‘main computer’.

Bekijk voor je verder leest bovenstaand filmpje van Center on the Developing Child at Harvard University >>>

Wist je dat…

…de prefrontale cortex uitgeschakeld is en dus nog slaapt wanneer we dromen, terwijl de rest van ons brein wakker is? Daardoor kunnen we weliswaar zien, praten en emoties ervaren, maar logisch denken, gedragsbeheersing en tijdsbesef ontbreken. Daardoor spelen we in onze dromen vaak een ongewone hoofdrol in een schijnbaar ongerijmde en absurde film.

Afbeelding 1 bij artikel ‘Waken, slapen en dromen zijn 3 verschillende bewustzijnstoestanden.’

In dit filmpje zie je niet alleen de werking van de neuronen, maar aan het eind van het filmpje ook de breinflitsen die vanuit de hersenstam ontstaan en bepalen of je wakker bent, droomt of slaapt.

Waken, slapen en dromen

Het gebied dat de hersengolven veroorzaakt ligt in een gebied in de hersenstam. Dit gebied, dat we de formatio reticularis noemen, geeft als een tikkende metronoom hersenimpulsen van verschillende frequenties. Die frequentie kan variëren van één tot wel veertig impulsen per seconde. Deze impulsen veroorzaken een golfbeweging in je brein. Deze golfbewegingen noemen we hersengolven. Wanneer we het aantal hersengolven tellen die door de impulsen van de formatio reticularis worden veroorzaakt, kunnen we vertellen of iemand slaapt, droomt of wakker is en in welke mate.

Wanneer één tot vier hoge hersengolven per seconde worden waargenomen, spreken we van een diepe slaap. Deze fase duurt ongeveer twintig minuten. Het energieverbruik is zo laag dat ons brein in deze fase amper genoeg elektrische spanning produceert om te bewegen. Ons lichaam ligt vrijwel stil en zelfs onze ogen bewegen niet meer. Er is nog net voldoende spanning om ons hart kalm te laten kloppen en het middenrif rustig te laten bewegen zodat we ademen. Wanneer we vier tot zeven hersengolven per seconde tellen, spreken we van een lichte slaap, en bij precies acht hersengolven spreken we van een droomfase. Omdat in deze fase de ogen wel bewegen, noemen we dit ook wel de REM-fase, wat staat voor Rapid Eye Movement.